‘HRİSTİYAN’ Kelimesi’nin Etimolojisi

“Hristiyan” kelimesinin kökeni , Yunanca Χριστιανός (Christianos) kelimesinden türemiştir. Χριστιανός (Christianos) kelimesi, İbranice’de “Maşiah” kelimesinin Koine Yunancası olmakla beraber “Meshedilmiş olan” anlamını taşımaktadır. “-ianós” eki ile birlikte kişinin veya bir grubun veyahut ikiden fazla herhangi bir birliğin kişiye (lidere)ait olduğunu ifade eder. Bu bağlamda ise “Hristiyan” kelimesi “Mesih’e bağlı olan kişi.” anlamına gelmektedir.

İlk Kez Nerede ve Ne Zaman Kullanıldı ?

Sonra Barnaba, Saul'u aramak için Tarsus'a gitti. Onu bulunca da Antakya'ya getirdi. Böylece Barnaba'yla Saul bir yıl boyunca oradaki inanlılar topluluğuyla bir araya gelerek büyük bir kitleyi eğittiler. Öğrencilere ilk kez Antakya'da Mesihçiler adı verildi. ' * -ELÇİLERİN İŞLERİ 11:25-26 (Yeni Ahit -İncil-)

Bu ayette geçen “Mesihçiler” kelimesi yani “Χριστιανός (Christianos)” olarak ilk defa Antakya’da (yani günümüz Türkiyesi’nde Hatay bölgesinde) kullanılmıştır. Antakya, o dönemlerde Roma İmparatorluğunun egemenliği altındaydı ve Yahudi olanlar ile olmayanların birlikte yaşadığı ticaret ve pek çok iş yaptığı çoklu kültüre bağlı bir yerleşim merkeziydi. Farklı topluluklar arasında yeni tanınmaya başlayan Mesih inanlıları atfedilen bir hitap olan “Mesihçiler(Hristiyan)” kelimesi iman eden ilk topluluklarla beraber tarih sahnesinde rolünü almıştır.

Hristiyan Kelimesinin Kullanımının Yaygınlaşması

Kutsal Kitap’ta ‘Hristiyan’ kelimesi toplam üç kez geçmektedir.

-Elçilerin İşleri 11:25-26 - İlk Kez Antakya’da kullanıldı.

-Elçilerin İşleri 26:28 - Kral Agrippa, Pavlus’a ; “Bu kadar kısa bir sürede beni ikna edip Mesihçi mi yapacaksın?” dedi.

- 1.PETRUS 5:16 - 'Ama Mesih inanlısı olduğu için acı çeken, bundan utanç duymasın. Taşıdığı bu adla Tanrı'yı yüceltsin. '

Bu ayetlerden anlaşıldığı gibi başlangıçta ‘Hristiyan’ kelimesi bir tanımlama(Sıfat) olarak ortaya çıksa da zamanla imanlılar tarafından benimsenmiş ve Roma İmparatorluğu

döneminde, (özellikle belirtilmesinde fayda vardır ki) 1. yüzyılın sonlarına doğru, ‘Hristiyan’ kelimesi yaygınlaşmıştır ve daha sonralarında Roma otorite sahipleri

tarafından da Roma kaynakları dahil olmak üzere devlet idaresi veyahut halk arası otoritede de kullanılması benimsenmiştir.

‘Hristiyan’ Kelimesinin Erken Dönemdeki Algısı

‘Hristiyan’ kelimesinin ilk kullanımlarının bir suçlayıcı sıfat veyahut alaycı bir tınıya sahip olduğu Tacitus’un ‘Annales’ kitabında gözlerimizin önündedir ama şunu hatırlatmakta fayda var ki, Greko-Romen dünyasında yeni ortaya çıkan hareketler genellikle toplumun ana akımı tarafından kuşkuyla karşılanıyordu. Tacitus(56-120)

Roma döneminde yaşamış olan Romalı hatip, avukat, senatör ve tarihçi olarak ünvanları bulunan bir bireydi. Tacitus’un ‘Annales’ (Yıllıklar ) MS 14-68 yıllarını anlatan eserinde İmparator Neron’un Hristiyanları suçladığını ve bu adı bir aşağılama olarak kullandığını belirtir *(Tacitus ‘Annales’, 15.44).

‘Hristiyan’ kelimesi, tarihsel olarak Antakya’da doğmuş olsa da, zamanla

dünyanın dört bucağına ulaşmış olup iman edenler tarafından benimsenmiştir. İlk başta toplum dışı bir adlandırma(sıfat) olsa da, erken dönem kilisesi bu ismi sahiplendi ve bir iman kimliği olarak kabul görmüştür. Bugün ki dünyamızda ‘Hristiyan’ kelimesi sadece bir sıfat olmakla kalmayıp milyarlarca insanın iman kimliğini oluşturmuş durumdadır.

KAYNAKÇA:

KUTSAL KİTAP:

*Elçilerin İşleri 11:25-26

*Elçilerin İşleri 26:28

*1.Petrus 4:16

Dilbilimsel Kaynaklar:

* Strong’s Concordance (G5546) – Χριστιανός kelimesinin kökeni

*Thayer’s Greek Lexicon

Tarihsel Kaynaklar:

*Eusebius, Kilise Tarihi – Erken dönem Hristiyanlığın gelişimi

*Tacitus, Annales – Roma döneminde Hristiyanlık algısı(15 ‘44’)

*Suetonius Claudius - İsa ve takipçileri hakkında erken Roma yorumları